Orion » Specials » Wondbehandeling

Over wonden en wondverzorging

Over wonden en wondverzorging De wond en alles wat ermee samenhangt, is bij uitstek het vakgebied van de chirurg. Het is zijn specialiteit. Elke wondarts zal altijd de spontane wondgenezing proberen te bevorderen en de wond zodanig manipuleren, bijvoorbeeld met behulp van een wondexcisie, dat er een zogenaamde gunstige wond ontstaat en het litteken minimaal zal zijn. Er zijn veel soorten wonden, variërend van traumawonden tot doorligwonden (decubitus). Ze vereisen allemaal een andere behandeling. Een van de belangrijkste doelen van de wondbehandeling is voorkomen dat de wondgenezing verstoord raakt, bijvoorbeeld als gevolg van een infectie of hematoomvorming.

Inhoud


Traumatologie

Het woord 'trauma' is een zeer ruim begrip. Het omvat alle schadelijke invloeden die met geweld van buiten af weefselbeschadiging veroorzaken. Dat kan door een ongeval zijn, maar ook als gevolg van een reguliere operatie. Het begrip is zelfs zo ruim dat men ook spreekt van een psychisch trauma. Het merendeel van de fysieke traumata is het gevolg van ongelukken, variërend van een val van de trap tot industriële calamiteiten, ongelukken tijdens het klussen en verkeersongevallen.

Bron: Davidmacro, PixabayBron: Davidmacro, Pixabay
EHBO
De spoedeisende hulp van een ziekenhuis krijgt te maken met allerlei soorten wonden, zoals brandwonden, snijwonden, fracturen, stralingsletsels, enzovoorts. De eerste hulp bij traumaslachtoffers is er primair op gericht om de bloedsomloop en ademhaling op gang te houden, ofwel de vitale functies. Omvangrijke (slagaderlijke) bloedingen moeten dus meteen worden gestelpt. Ook het hartritme wordt bewaakt.

Wondchirurgie

De Weense chirurg Theodor Billroth (1829-1894) vatte de kundigheid van de chirurg kort samen met de volgende uitspraak: 'Het kenmerk van de ware chirurg is de juiste, adequate behandeling van alle soorten wonden'. Breder uitgelegd houdt dat in dat de juiste behandeling van wonden de spontane wondgenezing bevordert. De chirurg voorkomt daarmee dat het litteken esthetisch onacceptabel wordt en hij zorgt ervoor dat er geen of zo weinig mogelijk functieverlies optreedt (van bijvoorbeeld een arm of been).

Infectiegevaar bij wonden

Iedere arts is beducht voor wondinfecties. In geval van traumawonden, zoals bij valpartijen en verkeersletsels, kunnen ze ontstaan door corpora aliena (vreemde voorwerpen). Met name houtsplinters, textielfragmenten en steentjes zijn berucht om het infectiegevaar. Met een adequaat wondtoilet en een effectieve wondexcisie kunnen dat soort medische complicaties echter vaak voorkomen worden.

Microscopische wondgenezing

Onder de microscoop is fraai te zien hoe een wond geneest. Dat gebeurt in drie fasen:
  1. Substraatfase. De eerste drie dagen nadat de wond is ontstaan, wordt ook wel ontstekingsfase genoemd, gevolgd door de eliminatiefase, waarbij dood weefsel wordt opgelost (1-6 dagen).
  2. Proliferatiefase. Dit stadium neemt een aanvang op de 2de of 3de dag en kan 14 dagen duren. In deze periode vormen zich haarvaatjes in het granulatieweefsel.
  3. Resorptiefase. Deze fase kan wel een jaar in beslag nemen en staat in het teken van littekenvorming.
Wondexcisie (wondtoilet) bij rafelige, vervuilde wonden

Wondexcisie (wondtoilet) bij rafelige, vervuilde wonden

Een snijwond wordt vrijwel altijd gehecht, eventueel alleen met een zwaluwstaartje als het kleine wonden betreft. De ideale wond om te hechten is vergelijkbaar met een operatiewond of chirurgische won…
Eerste hulp bij snij- en steekwonden

Eerste hulp bij snij- en steekwonden

Van de snij- en steekwonden is de steekwond het meest berucht. De vaak kleine insteekopening doet in veel gevallen vermoeden dat het wel meevalt, hoewel er dieper in het lichaam zenuwen, slagaders of…
Besmetting of infectie?

Besmetting of infectie?

Micro-organismen of microben zijn levende wezens en alleen door een microscoop zichtbaar, zoals de naam eigenlijk al verklapt. Men rekent voor het gemak ook de virussen tot die groep, hoewel de wetens…
Steenpuist (furunkel) in het oor

Steenpuist (furunkel) in het oor

Met een steenpuist (furunkel) in het oor voelt men zich een paria. Het is net zo vervelend en opvallend als een neusfurunkel. En sociaal zeer afstotend. Wie elke dag op pad moet, zou dan ook het liefs…
Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicaties

Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicaties

Een steenpuist, ofwel furunkel, is al vervelend genoeg. Als die ook nog op of in uw neus zit, zou u zich het liefst willen verbergen voor de mensheid tot het ‘monster’ verslagen is. Wees gerust, een n…
Gevaarlijke bloedingen

Gevaarlijke bloedingen

Een slagaderlijke bloeding is levensgevaarlijk. Het bloedverlies is immers groot. Bovendien is het gesloten systeem van de bloedsomloop in het geding en treedt er acuut drukverval op. Bij een bloeding…
Zo herken je ontstekingsverschijnselen

Zo herken je ontstekingsverschijnselen

Een ontsteking is een lichamelijke reactie op weefselbeschadiging, pathogene microben of schadelijke stoffen en andersoortige prikkels. Iedereen heeft wel eens last van een ontsteking, zoals een ontst…
Zo ontstaat een steenpuist

Zo ontstaat een steenpuist

Stafylokokken zijn de veroorzakers van steenpuisten. Het is een ernstige infectie die altijd in een haarzakje of talgklier ontstaat. Kenmerkend voor een steenpuist is het harde infiltraat – vandaar de…
Zo geneest een snijwond (chirurgische wond)

Zo geneest een snijwond (chirurgische wond)

Een snijwond is ideaal om te hechten en wordt ook wel chirurgische wond genoemd, vergelijkbaar met een operatiewond die gladde, scherp begrensde randen heeft. Snijwonden ontstaan door een scherp voorw…
Schaafwonden en straatvuil – een gevaarlijke combinatie

Schaafwonden en straatvuil – een gevaarlijke combinatie

Schaafwondjes hebben het imago onschuldig te zijn. Deze wondjes doen even pijn, er komt een roofje op en de genezing verloopt snel. Toch wijst de praktijk vaak anders uit. Dat geldt zeker voor mensen…
Eerste hulp (EHBO) bij bevriezingsverschijnselen

Eerste hulp (EHBO) bij bevriezingsverschijnselen

De mate van bevriezing van bijvoorbeeld tenen, vingers, oorschelpen en neus is onder te verdelen in een aantal stadia of graden. Overigens zijn ook de verbrandingsletsels als zodanig ingedeeld. In het…
Eerste hulp bij wandelaarsblaren

Eerste hulp bij wandelaarsblaren

In overdrachtelijke zin is een blaar vergelijkbaar met spierpijn. Het is net zo hinderlijk en een signaal dat er tijdens het wandelen of hardlopen te veel van het lichaam wordt gevraagd of dat er onvo…
Zo ontstaat een abces

Zo ontstaat een abces

Een abces betekent weefselversterf, ofwel necrose. In feite is het een massagraf van levende en dode bacteriën, witte bloedcellen en weefselcellen. Pus, of etter, is de vervloeide inhoud van het abces…
Eerste hulp bij een open buikwond (scherp buiktrauma)

Eerste hulp bij een open buikwond (scherp buiktrauma)

Open buikwonden ontstaan door allerlei oorzaken, zoals een verkeersongeval, een messteek of schotwond tijdens een straatruzie of simpelweg door een ongelukkige valpartij in huis. In principe is een sc…
Gepubliceerd door Orion op 02-02-2015, laatst gewijzigd op 12-04-2023. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties