Inspirerende beschermheiligen van de Rooms-Katholieke Kerk

Sinds het begin van het christendom telt het katholicisme veel beschermheiligen, ofwel patroonheiligen. In de eerste eeuwen waren het doorgaans martelaren die pal stonden voor hun geloof tijdens de Romeinse christenvervolgingen. Martelaren die hun standvastigheid met de dood moesten bekopen. Aan de hand van hun daden, hun levenswijze en de wonderen die de heiligen verrichtten, dienden ze ook in de Rooms-Katholieke Kerk als evenzoveel inspirerende voorbeelden voor de gelovigen. Kerken, steden, dorpen, beroepen en verenigingen werden naar hen vernoemd. Zo werd St. Jozef om voor de hand liggende redenen de patroonheilige van de timmerlieden. Ook wordt hun voorspraak ingeroepen tijdens het gebed en bij ziekten, noden en wensen.

Inhoud

• Beschermheiligen – lichtende voorbeelden van een vroom leven
• Christenvervolgingen
• Kerkgebouwen, beroepen en ziekten
• Heiligverklaring

Beschermheiligen – lichtende voorbeelden van een vroom leven

In de Rooms-Katholieke Kerk spelen heiligen een grote rol. Het betreft gelovigen die sinds het vroege christendom rechtschapen en vroom hebben geleefd, ongeacht de vaak zwaarwegende consequenties. In de eerste eeuwen waren het met name de martelaren die later uitgeroepen werden tot beschermheiligen, ofwel patroonheiligen.

Christenvervolgingen

Tijdens de wrede christenvervolgingen in de eerste eeuwen van het christendom vormden de standvastigheid en vroomheid van de martelaren een lichtend voorbeeld, zelfs toen ze de marteldood in de ogen keken. In latere tijden werden onder andere ook kerkvaders, bisschoppen en heremieten heiligverklaard. Maar ook ‘gewone mensen' die op bijzondere wijze naar Jezus' voorbeeld geleefd hadden, onder wie Benedictus Labre, beschermheilige van de armen en daklozen.

Kerkgebouwen, beroepen en ziekten

Door de eeuwen heen zijn talloze kerken vernoemd naar een heilige of (aarts)engel. Denk daarbij aan de vele Onze-Lieve-Vrouwekerken, vernoemd naar Maria. Ook steden kregen een patroonheilige. Wat ook gold voor beroepen en gilden. Zo werd St. Jozef al snel de patroonheilige van het timmermansgilde. En de boogschutter St. Sebastianus uit de 3de eeuw de patroon van veel schuttersverenigingen. Bij ziekte en onheil worden tot op de dag van vandaag bepaalde beschermheiligen aangeroepen die direct of indirect gerelateerd zijn aan de kwalen en aandoeningen.

Heiligverklaring

Er is een belangrijk verschil tussen zalig- en heiligverklaring. Eerst vindt een kerkelijk onderzoek plaats naar de persoon in kwestie, waarbij de kerkelijke erkenning telkens wordt bijgesteld. Het onderzoek omvat onder andere de levenswijze, de verrichte wonderen en of de overleden en bijzondere persoon na vele jaren nog steeds vereerd wordt, al dan niet plaatselijk. Na een officieel onderzoek door de plaatselijke bisschop krijgt de persoon de status ‘Dienaar van God'. De Heilige Stoel in Rome bevestigt daarna het bisschoppelijk onderzoek, gevolgd door de status 'Eerbiedwaardige'.

Zaligverklaring
De zaligverklaring volgt indien de onderzochte wonderen inzake de voorspraak kunnen worden toegeschreven aan hemelse machten. Het betreft dan feitelijk een plaatselijke verering. De zaligverklaring wordt omgezet in een heiligverklaring zodra de paus de kandidaat voor de hele katholieke wereldkerk goedkeurt.