Van elektrocardiogram (ecg) tot hartkatheterisatie

Door de eeuwen heen heeft de medische wetenschap tal van methoden ontwikkeld om hart- en vaatziekten te diagnosticeren en te behandelen. De artsen Michael Servetus (1511-1553) en William Harvey (1578-1657) stonden aan de basis van het onderzoek naar de anatomie en fysiologie van het hart en de bloedsomloop. Daarna volgden de ontwikkelingen elkaar in snel tempo op. Van het beluisteren van het hart tot hartkatheterisatie, specialisaties in bloedonderzoek en harttransplantatie. Hartonderzoek is onder te verdelen in vijf hoofdgroepen.

Inhoud

• Hartonderzoek door de eeuwen heen
• Beluisteren van het hart
• Elektrocardiogram (hartfilmpje)
• Beelddiagnostiek
• Hartkatheterisatie
• Bloedonderzoek

Hartonderzoek door de eeuwen heen

In de 16de eeuw was er een doorbraak in het hartonderzoek. De Spaanse arts Michael Servetus (1511-1553) ontdekte het principe van de bloedsomloop. De Britse arts William Harvey (1578-1657) ontwikkelde die theorie verder. Hij kwam er na onderzoek onder andere achter dat vaatkleppen voorkomen dat het bloed kan terugstromen. Vijf eeuwen later, in de huidige moderne geneeskunde, is het hartonderzoek onder te verdelen in de onderstaande vijf groepen. Alle hartonderzoeken zijn daar min of meer in te categoriseren.

Beluisteren van het hart

Met een stethoscoop zijn de kloppende geluiden van het hart goed hoorbaar. Ze worden veroorzaakt door vier hartkleppen die zich openen en sluiten terwijl het bloed door het hart stroomt. Ze reguleren aldus de bloedstroom. Aan de hand van de geluiden en de normale en abnormale ruis, veroorzaakt door de bloedstroom in de hartcompartimenten, kan de cardioloog bij voorbaat een diagnostische inschatting maken, zoals hartklepafwijkingen.

Elektrocardiogram (hartfilmpje)

Wie naar de dokter gaat met hartklachten zal er snel mee te maken krijgen: het elektrocardiogram (ecg). Met behulp van elektroden worden de elektrische prikkels in het hart geregistreerd. Prikkels die ervoor zorgen dat de boezems (atria) en kamers (ventrikels) van het hart op geordende wijze contraheren.

Hartritmestoonissen

Dit patroon van elektrische ontladingen is zichtbaar op een beeldscherm of op ecg-papier. Aan de hand van het ecg, ofwel hartfilmpje, kan de cardioloog veel zien, zoals zuurstofgebrek van de hartkamerspier (myocard) na een hartinfarct, maar ook de vele soorten hartritmestoornissen, zoals atriumfibrilleren en atriumflutter.

Beelddiagnostiek

Röntgenonderzoek, angiografie, scintigrafie, echografie. Het zijn enkele van de vele diagnostiserende methoden om het hart en de bloedsomloop in beeld te brengen. Aan de hand daarvan kan de arts beoordelen of er sprake is van bijvoorbeeld een vergroting van een van de hartcompartimenten en de wijze waarop het bloed door het hart stroomt, waarbij hartklepgebreken al snel aan het licht komen.

Hartkatheterisatie

Bij hartkatheterisatie wordt een katheter via de ader of slagader naar het hart geleid. Deze methode is van grote diagnostische waarde, zoals het onderkennen van de toestand van de kransslagaderen, de hartkleppen en diverse hartafwijkingen. Hartkatheterisatie levert met andere woorden belangrijke informatie over hoe efficiënt het hart en de bloedsomloop functioneren.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek is van oudsher een belangrijke methode om de toestand van het hart te onderzoeken. Hartschade na hartritmestoornissen en na een hartinfarct zijn immers te zien aan bepaalde enzymwaarden in het bloed. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een hoog of laag cholesterolgehalte.