De zoektocht en het verlangen naar utopia

Verzonken en verloren gegane (en gewaande) steden en oorden zijn per definitie fascinerend. Ze dragen de belofte in zich van verdwenen kennis, rijkdom en geluk. De mens is er dan ook altijd naar op zoek gegaan. Atlantis en Eldorado zijn daarvan sprekende voorbeelden. Eeuwenoude legenden vertellen over schitterende steden in goudgele woestijnen. Plaatsen die in de nevelen des tijd verloren zijn gegaan. Mystieke oorden die altijd een magische aantrekkingskracht hebben uitgeoefend op wetenschappers en avonturiers.

Inhoud

• Niet alleen Atlantis
• Verlangen naar het paradijs
• Van China tot Brazilië
• Legenden

Niet alleen Atlantis

De zoektocht naar utopia, zoals Atlantis, blijkt iets van alle tijden te zijn. In de meeste culturen komt Atlantis wel in een of andere vorm voor in de sagen, legenden en droomverhalen. De Griekse filosoof Plato zou de eerste zijn geweest die erover schreef. Wat betreft voorbije beschavingen heeft er zich iets in ons denken genesteld, een mengeling van werkelijkheid en fantasie. Terwijl het wetenschappelijk gezien toch uiterst twijfelachtig is of die verloren paradijzen ooit hebben bestaan. Dat geldt voor alle utopische oorden, zoals Eldorado en Lemurië.

Verlangen naar het paradijs

Atlantis is vaak vergeleken met het paradijs op aarde dat door overstromingen, aardbevingen, vulkaanuitbarstingen of andere natuurrampen verloren is gegaan. Ook het begrip paradijs is iets van alle eeuwen en religies uit heden en verleden. Een goed voorbeeld daarvan is Shangri-La, dat het ‘universele bolwerk’ zou zijn van goddelijke kennis. Helena Blavatski (1831-1891), auteur van De Geheime Leer, geloofde er heilig in. Talloze mensen zijn op zoek gegaan naar dat oord, van wetenschappers tot goeroes... zonder het te vinden.

Van China tot Brazilië

De grote vraag is wat de mens najaagt in zijn zoektocht naar utopia. Tot nu toe heeft men nog geen enkele theorie over deze verloren paradijzen archeologisch kunnen staven. Is het verlangen naar verloren kennis zo groot? In deze tijd van wetenschappelijke ontdekkingen en informatie wil dat nogal wat zeggen. Kennelijk mist men iets fundamenteels, iets waar het bewustzijn naar hunkert. De queesten duren voort, de expedities gingen en gaan dwars door de Himalaya, China en Egypte tot diep in de ondoordringbare jungles en woestenijen van Afrika en Zuid-Amerika.

Legenden

Legenden, mythen en sagen bieden een kijkje in de ziel. Ontstaan in alle delen van de wereld zijn ze te beschouwen als afspiegelingen van de werkelijkheid. In voorbije eeuwen was het een manier om de realiteit te duiden, om er grip op te krijgen. Er zijn tal van voorbeelden waarin dat nog steeds geldt.

Culturen

Door de millennia heen heeft het geloof in goden als intermediairs tussen de mens en God steeds meer aan invloed ingeboet. In het orthodoxe, hindoeïstische India, en in andere culturen, ondersteunen de verhalen over goden nog altijd op krachtige wijze het geloof dat men aanhangt en in het verlengde daarvan de zoektocht naar het utopia van het hiernamaals.