De klassieke staande yogahoudingen van hatha yoga

Hatha yoga is een van de vele stromingen binnen de yoga-discipline en in het westen tevens het meest populair, vaak in combinatie met meditatie. Hatha yoga bestaat onder andere uit lichaamshoudingen (asana's), reinigingsoefeningen en ademoefeningen (pranayama). Ze verbeteren de conditie, maken het lichaam zo lenig als van een kat en zorgen voor een rustig gemoed. Hatha yoga bereidt het lichaam voor op raja yoga (koninklijke weg), ofwel de laatste stappen van het achtvoudige yogapad van Patanjali met als doel zelfontplooiing, hulpvaardigheid naar anderen toe en een sterk eenheidsgevoel met de universele krachten om ons heen. De lichaamsoefeningen van hatha yoga, ofwel asana's, bestaan onder andere uit staande en liggende houdingen, maar ook uit meditatiehoudingen en torsiehoudingen. In deze special worden de klassieke staande houdingen en hun specifieke voordelen voor het voetlicht gebracht.

Inhoud

• Het klassieke yogapad van Patanjali
• De acht geledingen van yoga
• Klassieke yogahoudingen
• Oefenschema
• Staande yogaoefeningen – de voordelen
• Lichaamshouding en conditie

Het klassieke yogapad van Patanjali

Hatha yoga is een onderdeel van raja yoga, het klassieke achtvoudige meditatiepad van Patanjali. De yogahoudingen, ademoefeningen, kriya’s en meditatiehoudingen vormen daarvan de derde en vierde geleding. Hatha yoga heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld tot een aparte stroming binnen de yoga-discipline, maar is in wezen slechts de fysieke voorbereiding op meditatie. Het yogapad van Patanjali behelst de yoga-discipline als geheel. Deze Indiase filosoof uit de 2de eeuw v.C. heeft de omvangrijke yoga-disciplne in de vorm van aforismen op schrift gesteld en veredeld.

De acht geledingen van yoga

1. Yama: Ethische, morele voorschriften en geboden, het equivalent van de tien geboden.
2. Niyama: Hygiëne, voedingsvoorschriften.
3. Asana: Yogahoudingen (asana's).
4. Pranayama: Ademoefeningen (pranayama).
5. Pratyahara: Terugtrekking van de zintuigen om tot concentratie te komen.
6. Dharana: Concentratie.
7. Dhyana: Ononderbroken concentratie, ofwel meditatie.
8. Samadhi: Hoogste meditatieniveau.

Klassieke yogahoudingen

Bekende klassieke hatha yoga-geschriften zijn de Gheranda-samhita en de Hatha Yoga Pradipika. Deze Indiase geschriften vermelden respectievelijk 32 en 84 asana’s die het ‘lichaam smeden in het vuur van yoga’ en het geschikt maken voor de hogere yoga. In de moderne fysieke yoga zijn inmiddels duizenden varianten van de klassieke yogahoudingen ontstaan.

Oefenschema

Voor het beoefenen van hatha yoga is het in deze jachtige tijd zeer belangrijk dat u een oefenschema kiest dat past bij de tijd die u tot uw beschikking hebt, 's morgens en 's avonds. Daarmee voorkomt u dat u zich gaat haasten om de oefeningen te doen, terwijl u daar eigenlijk de tijd niet voor wilt nemen. In wezen gaat het er niet om hoelang u oefent, maar hoe aandachtig en serieus. Vijf minuten, een kwartier, een halfuur, kies het voor u geschikte oefenschema. Doe eventueel maar één yogahouding. Weet dat tijd besteed aan yoga nooit verspilde tijd is.

Staande yogaoefeningen – de voordelen

Hatha yoga kent onder andere staande en liggende houdingen, torsiehoudingen, omgekeerde houdingen, zoals de hoofdstand, en meditatiehoudingen. In deze special worden de staande houdingen met hun specifieke voordelen voor het voetlicht gebracht.

Lichaamshouding en conditie

Staande yogahoudingen zijn specifiek gericht op het verbeteren van de lichaamshouding, het versterken van het spierstelsel in het algemeen, en het optimaliseren van het evenwichtsgevoel en in het verlengde daarvan de mentale balans. De staande yogaoefeningen zijn zodanig opgebouwd dat het lichaam zelf zorgt voor het contragewicht om het evenwicht te kunnen bewaren. Al doende belast u de spieren zodanig dat ze sterker worden en de conditie verbetert, naast de positieve cardiovasculaire aspecten. De oefeningen vragen dus veel van het evenwichtsgevoel en de spierkracht, die u beide echter mettertijd ontwikkelt waardoor u vanzelf leniger wordt en sterke beenspieren krijgt. De staande oefeningen vormen feitelijk de basis voor het beoefenen van de andere yogaoefeningen, zoals de torsie- en liggende houdingen.