Orion » Specials » Polsslag

De polsslag (pols) voelen en interpreteren

De polsslag (pols) voelen en interpreteren Het hart klopt gemiddeld 70 keer per minuut. Dat klinkt heel gewoon en vanzelfsprekend. Toch is het dat niet. Dat het hart zich gedraagt zoals men dat gewend is, hangt af van een ingewikkeld samenspel van veel factoren, variërend van zenuwknopen die precies op het juiste moment ‘vuren’ tot het kalium-natriumgehalte dat er mede voor zorgt dat het hart als een soort accu functioneert. Het opnemen van de pols is technisch gezien gemakkelijk, in tegenstelling tot het interpreteren van de polsslag of hartslag.

Inhoud


Bloeddrukmeter / Bron: Harmid, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bloeddrukmeter / Bron: Harmid, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Systole, diastole en polsdruk

Bij het opnemen van de pols wordt de druk van het bloed waargenomen in een gesloten systeem, ofwel het slagaderlijk en aderlijk (veneus) vaatstelsel. Het hart is de motor die de bloedcirculatie op gang houdt, opdat de osmotische processen en de gaswisseling probleemloos verlopen.

Systole en diastole

Bij de samentrekking van de linker hartkamerspier is de druk in de slagaders hoog. Men noemt dat de systolische druk (bovendruk). De korte tijd dat het hart ontspant, heet diastolische druk (onderdruk). De polsdruk is het verschil tussen die drukwaarden.

Moderne apparatuur

In de reguliere gespecialiseerde geneeskunde, zoals de intensive care en coronary care (hartbewaking), heeft het voelen of opnemen van de pols een relatief ondergeschikte rol gekregen. De beeldschermen van de moderne apparatuur en het ecg (elektrocardiogram) tonen immers minutieus hoe het hart en de bloedcirculatie functioneren en of er ingegrepen moet worden.

Pols opnemen / Bron: Sgt. Jeanette Copeland, Wikimedia Commons (Publiek domein)Pols opnemen / Bron: Sgt. Jeanette Copeland, Wikimedia Commons (Publiek domein)
De pols als belangrijke indicator
Toch blijft het voelen van de pols belangrijk, zeker op de ‘gewone’ ziekenhuisafdelingen. De polsslag is in noodgevallen – ook thuis, op straat en op het werk – de eerste indicator of en wat er mis is met het hart en de bloedsomloop. In de diverse verpleegkundige en medische opleidingen wordt dan ook terecht veel aandacht besteed aan de techniek van het pols opnemen en het interpreteren van de polsslag.

Is de pols voelen makkelijk?

Alles is makkelijk als men weet hoe het moet. Technisch gezien stelt het correct opnemen van de pols niet veel voor. Het interpreteren van de polsslag wordt al lastiger. Het vergt kennis van de fysiologie en anatomie van het hart, de bloedsomloop en tal van randprocessen die ervoor zorgen dat de bloeddruk (polsdruk) op peil blijft. De meeste aspecten van de bloedcirculatie komen dan voor het voetlicht.
De harttonen beluisteren en interpreteren

De harttonen beluisteren en interpreteren

Harttonen spreken tot de verbeelding. Met een stethoscoop hoort men het hart duidelijk kloppen, als een machine die van geen ophouden weet, die buiten de wil om werkt en een eigen leven leidt. De stet…
Polsslag (pols) onder de loep – frequentie

Polsslag (pols) onder de loep – frequentie

De polsslag is een belangrijke medische informatiebron. Aan de techniek van het pols voelen, en het op de juiste wijze interpreteren van de hartpuls in de spaakbeenslagader, wordt in de verpleging en…
Polsslag (pols) onder de loep – regelmaat

Polsslag (pols) onder de loep – regelmaat

Aan de polsslag zijn tal van aspecten te onderscheiden, zoals frequentie, regelmaat en vaatspanning. Een onregelmatig hartritme kan gepaard gaan met extrasystolen, ofwel extra slagen van de hartkamers…
Polsslag (pols) onder de loep – gelijkmatigheid

Polsslag (pols) onder de loep – gelijkmatigheid

Het hart is een trouwe bondgenoot van het lichaam en klopt tot de laatste ademsnik. Toch heeft de hartspier, zoals alle spieren, rust nodig om na elke hartenklop te kunnen herstellen. De hartspier moe…
Polsslag (pols) onder de loep – vaatspanning

Polsslag (pols) onder de loep – vaatspanning

Telkens wanneer de linkerhartkamer contraheert, wordt het bloed door de aorta en de andere slagaders gestuwd. De kracht waarmee het hart dat doet, is voelbaar in de hals, de lies en in de pols. Feitel…
Hartritmestoornissen – bradycardie (trage hartslag)

Hartritmestoornissen – bradycardie (trage hartslag)

Bradycardie is een ritmestoornis. Het hart klopt dan zeer traag. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Bij een reguliere cardiale prikkelgeleiding noemt men dat een sinusbradycardie. Dat hoeft beslist nie…
Pols opnemen – werkwijze

Pols opnemen – werkwijze

Pakweg elke seconde trekken de hartkamers samen en wordt het bloed met kracht in de longslagader en aorta gestuwd. Door deze druk rekken de slagaderlijke wanden uit terwijl de bloedgolf zich voortplan…
Stress en hartklachten – 5 tips voor een rustiger leven

Stress en hartklachten – 5 tips voor een rustiger leven

Stress is een gevleugeld woord. Het wordt te pas en te onpas gebruikt als oorzaak van allerlei klachten en kwalen. Niettemin staat deze tijd in het teken van gejaagdheid, drukte, 'sociaal van alles mo…
Gepubliceerd door Orion op 09-01-2014, laatst gewijzigd op 18-05-2023. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties