Over pijn, pijndrempels en pijnstillers

Pijn is een subjectieve reactie op een objectieve prikkel. Dat houdt in dat iedereen pijn op een persoonlijke, geheel eigen manier ervaart en ondergaat. Subjectiviteit hangt kortom mede af van de stemming en het temperament, van de levenssituatie die zich op dat moment aandient. Velen zullen dit te theoretisch vinden. Met name degenen die altijd moeten leven met pijn. Niettemin wordt er veel onderzoek naar gedaan en staat vast dat de pijndrempel sowieso schommelt door fysiologische gegevenheden, maar dat pijn ook bewust en onbewust te beïnvloeden is.

Inhoud

• Pijn en andere zintuigen
• Gevoelig voor pijn
• Pijn en emoties
• Pijnstillers

Pijn en andere zintuigen

Pijn is een onaangename gewaarwording. Maar om te weten waaraan pijn (door prikkels vanuit de buitenwereld) te wijten is, moeten ook andere zintuigen gestimuleerd worden, zoals de tastzin, de temperatuurzin... en niet te vergeten het gezichtsvermogen.

Gewaarwording

Zonder die 'bijkomende informatie' zal men niet of nauwelijks weten waaraan men zich pijn heeft gedaan. Men blijft dan wonderlijk genoeg in het ongewisse over de aard ervan, zoals kou, hitte of een etsende stof. Overigens vindt de gewaarwording van pijn altijd in de hersenen plaats. Daarnaast is er de zogenaamde diepe of inwendige pijn.

Gevoelig voor pijn

Pijn is een onprettige sensorische (en emotionele) ervaring. Pijn heeft alles te maken met een (dreigende) weefselbeschadiging, of een beschadiging van de zenuwen zelf, en is een waarschuwingssignaal. De pijngevoeligheid ligt individueel verschillend. De pijnperceptiedrempel is vrij constant. De pijntolerantiedrempel, ofwel de maximale pijnintensiteit die als draaglijk wordt ervaren, is dat beslist niet.

Emoties

Sommige mensen zijn simpelweg zeer gevoelig voor pijn en kunnen zeer weinig verdragen. Ze worden ook wel 'kleinzerig' genoemd. Er wordt veel onderzoek gedaan in hoeverre stress, de persoonlijkheid, angst en andere emoties de gewaarwording van pijn beïnvloeden en hoe dat fysiologisch in zijn werk gaat.

Pijn en emoties

Pijn wordt sowieso anders ervaren zodra emoties, zoals angst, depressiviteit, verdriet, blijdschap en euforie, een rol spelen in het dagelijks functioneren. Zoals gezegd is de relatie tussen pijn en emoties nog een tamelijk onontgonnen gebied in de fysiologie. Zo is er weinig bekend over de mate waarin die wisselwerking plaatsvindt, en over de effecten ervan. Denk daarbij aan het placebo-effect bij pijnstillers en in hoeverre een patiënt vertrouwen heeft in de behandelend arts die met hem of haar afspraken maakt omtrent de pijnbestrijding.

Pijnstillers

Pijnstillers worden elke dag massaal geslikt, variërend van NSAID's, zoals diclofenac en ibuprofen, tot de vermeende 'onschuldige' paracetamol en alles daartussenin. Gelet op de bijwerkingen en de mogelijke complicaties die kunnen optreden bij (langdurig) gebruik, is het zaak om het slikken van pijnstillers (zelfzorgmedicijnen) tot een minimum te beperken en eventueel eerst advies te vragen aan de huisarts of apotheek.