Nuttige en gevaarlijke insecten en spinnen
De meeste mensen hebben het niet zo op insecten. En spinnen vinden ze griezels. Toch zijn velen erdoor gefascineerd en willen er zoveel mogelijk over te weten komen. Feit is dat insecten al 350 miljoen jaar geleden leefden. Uit die periode het Devoon stammen in elk geval veel aangetroffen fossielen. Waarschijnlijk zijn insecten dus nog ouder. Binnen het dierenrijk zijn deze kriebelbeesten het meest soortenrijk.
Inhoud
Insecten en spinnen
Deze groep van geleedpotigen zijn gelede, ongewervelde dieren. Dat wil zeggen dat ze gelede poten en een uitwendig skelet hebben. De wetenschap die zich met de bestudering van insecten bezighoudt, heet entomologie. Inmiddels zijn een miljoen soorten ontdekt.
Zwarte weduwe / Bron: Slummis, PixabayVeel wetenschappers beweren dat het aantal slechts het puntje van de ijsberg is. Feit is dat vier van de vijf diersoorten geleedpotigen zijn. Van de spinnen, schorpioenen en mijten zijn meer dan 50.000 soorten bekend. Spinnen onderscheiden zich van insecten omdat ze uit twee delen bestaan: een voorlijf met een vergroeide kop en een achterlijf.
Hinderlijk of gevaarlijk?
Hinderlijk. Dat is de eerste gedachte die in je opkomt. Maar ook gevaarlijk, want de wesp kan bijvoorbeeld een anafylactische shock veroorzaken bij mensen die daar gevoelig voor zijn. De eikenprocessierups kan zeer hinderlijk zijn en huidreacties veroorzaken. Bovendien is deze rups gevaarlijk voor honden. En wat te denken van de zeer giftige zwarte weduwe? Deze exotische spin is al op veel plaatsen in Nederland en België aangetroffen en dreigt dus inheems te worden. Om over de teek maar te zwijgen. En de sprinkhaan kan een plaag voor de mensheid zijn.Oudste landdieren
De primitieve geleedpotigen zijn de voorlopers van de huidige insecten en spinnen. Het waren de eerste dieren die in vervlogen tijden aan land gingen. Ze hebben de aarde letterlijk veroverd. Wat betreft het aantal is de verhouding tussen insect en mens 200 miljoen op één.
Wie is bang voor de huisspin?
Je krijgt hartkloppingen van schrik. De paniek slaat toe zodra je een dikke, zwarte huisspin op de sneeuwwitte muur van je woonkamer ziet. In je lichaam komt dan een reeks van chemische reacties op ga…
Trilspinnen (Pholcidae) leefwijze en jachttechniek
Trilspinnen zijn de schrik van zowel insecten als andere spinnen, inclusief de grote huisspin. Bij een virtueel slagveld van insecten en spinnen eten en gegeten worden zal de grote trilspin zegevi…
De langpootmug kenmerken, voortplanting en larven
De koollangpootmug (Tipula oleracea) is een relatief groot insect met lange, sprieterige en zeer fragiele poten. Lopen kan hij niet of nauwelijks, wel zich ergens aan vastklampen. Deze uit de kluiten…
De tseetseevlieg overbrenger van de slaapziekte
De tseetseevlieg brengt de dodelijke slaapziekte (trypanosomiasis) over. Minder bekend is dat ook de huisvlieg en de stalvlieg verwant zijn aan de tseetseevlieg. De steek is zeer pijnlijk en de ziekte…
De onvermoeibare huisvlieg
De huisvlieg (Musca domestica) behoort tot de categorie hoogontwikkelde insecten en heeft geen beste reputatie. Hij brengt ziekten over en is vaak moeilijk te vangen, met name in de zomer. Hoe warmer…
Wolfspinnen zijn overal van de tropen tot in Siberië
Wolfspinnen zijn gevreesde jagers. Deze lichtgrijze tot geelachtige, donkerbruine spinnen doen hun naam eer aan, hoewel ze niet in roedels de insectenwereld onveilig maken, zoals de naam wellicht do…
De buldogmier (Myrmecia) agressief en dodelijk
De buldogmier komt alleen in Australië en op de naburige eilanden voor. Menigeen die elders op de wereld woont, zal blij zijn dat dit 'monstertje' niet op zijn continent voorkomt. Deze uit de kluiten…
De hoornaar kenmerken, leefgebied en voortplanting
De hoornaar heeft een slechte reputatie. In het Engels wordt hij killer wasp genoemd. Toch is hij minder agressief dan de naam doet vermoeden. En minder hinderlijk dan de gewone wesp die 's zomers e…
Het gedrag van spinnen
Wereldwijd zijn er ruim 45.000 soorten spinnen bekend en beschreven. Spinnen zijn zeer gespecialiseerde jagers die hun prooi opwachten in een web, in een andersoortige hinderlaag lokken of ze razendsn…
Termieten kenmerken, leefwijze, voortplanting en plaag
Termieten worden ook wel witte mieren genoemd. Ze doen inderdaad sterk aan mieren denken. Toch zijn ze er niet aan verwant, ook al lijkt de voortplantingscyclus in sommige opzichten op die van de mees…
De oorworm nuttig insect met een slecht imago
Het tangvomig aanhangsel aan het achterlijf van de oorworm ziet eruit of hij er venijnig hard mee kan knijpen. Volgens een oud volksgeloof kruipt de oorworm in het oor, knipt het trommelvlies door en…
Steekmuggen soorten, kenmerken en voortplanting
De steekmug is ongetwijfeld een van de meest hinderlijke insecten. In de zomer zijn er maar weinig mensen die er 's avonds of s nachts geen last van hebben. Niettemin lijken steekmuggen kieskeurig te…
Zwarte weduwe giftige spin met ijzersterk web
De zwarte weduwe (Latrodectus mactans) is een webspin, waarvan de naam het ergste doet vermoeden voor het mannetje. In veel gevallen verorbert ze hem na de paring. Deze kogelspin heeft een zeer slecht…
De zwarte wegmier een verschrikking in huis en tuin
Een mier loopt kriskras en nerveus zoekend over de vloer van de woonkamer. Of langs de plint van de keuken. Of in het keukenkastje. Grote kans dat het de zwarte wegmier is. Een verkenner, op zoek naar…
Trekmieren (Eciton burchellii) rovers uit de Amazone
Voor de meeste kruipende en springende insecten, spinnen en kleine dieren in de tropische oerwouden zijn trekmieren de schrik van elke dag. In de Zuid-Amerikaanse Amazone, en de grote gebieden eromhee…
De bloedzuigende bedwants (wandluis)
De bedwants, ook wel wandluis genoemd, kruipt overal rond waar de mens huist en is dus in zekere zin een cultuurvolger. De beet is te herkennen aan de rode bultjes of vlekken op de huid, na een tijdje…
De woestijnsprinkhaan een bijbelse vernietiger van oogsten
Woestijnsprinkhanen hebben een bijbels imago en verwoesten net als in vervlogen tijden complete oogsten. Deze in principe kalme, solitaire insecten veranderen in agressieve, vraatzuchtige wezens zodra…
De onuitroeibare kakkerlak kenmerken en leefwijze
Veel mensen krijgen de rillingen als ze het woord 'kakkerlak' horen. In dat opzicht heeft de kakkerlak dezelfde reputatie als de huisspin. De kakkerlak geldt als vrijwel onuitroeibaar. Bliksemsnel ren…
De eikenprocessierups dodelijk voor uw viervoeter
De eikenprocessierups veroorzaakt veel beroering en komt in heel Nederland voor. De hinder en overlast lijken sinds de jaren negentig toe te nemen. In die periode heeft de rups zich vanuit de zuidelij…
Pas op voor de malariamug!
Malaria is een ziekte uit verre, hete landen, zo wordt vaak gezegd. En dan met name de bosachtige gebieden in Afrika en Azië. Toch is dat maar voor een deel waar. Voor de Tweede Wereldoorlog zaaide de…
De onvermoeibare wesp!
De lastige wesp is in Nederland het meest gevreesde insect, op de voet gevolgd door de (huis)spin. De wesp is echter ook een nuttig diertje. Maar daar heb je wat aan als je op je terras een colaatje z…
De gezellige spin (metepeira spinipes)
Niet alle spinnen beschouwen elkaar als een lekker hapje. Er zijn soorten die van gezelligheid houden en elkaar opzoeken. Heerlijk met zn allen in een web. Een kolonie spinnen lijkt echter niet van d…
Honingbijen halen vaak zelf de dood in huis
Iedereen kent de bij, met name de honingbij. De mens heeft een goede 'band' met dat insect. Deze vliesvleugelige zorgt er immers voor, uiteraard met hulp van de imker, dat er elke dag lekkere honing o…
De onverzadigbare malariamug
Elke zomer is het raak. Muggen in de slaapkamer. En de volgende dag last van rode bultjes die vreselijk jeuken. De kans dat deze muggen de gevreesde tropische ziekte zullen overbrengen, is vrijwel n…
Braziliaanse zwerfspinnen in aantocht
Deze Zuid-Amerikaanse spin doolt door de jungle. Hij loert in bananenbomen en onder gevallen boomstammen naar prooi, maar waagt zich ook in vochtige huizen, onder achteloos neergegooide kleren, in sch…
Pas op voor de grote spoorspin (grote bermzakspin)
De grote spoorspin, ook wel grote bermzakspin genoemd, laat niet met zich sollen en bijt meteen. Deze agressieve, zeer beweeglijke renspin doet niet aan vangwebben en zoekt actief naar prooi zodra de…
De krabspin een kleine spin met krachtig gif
Het is fascinerend om waar te nemen hoe een piepklein krabspinnetje een vliegend insect als het ware uit de lucht plukt en in een dodelijke omhelzing houdt. 's Zomers is de krabspin vaak te zien in de…
De daas of paardenvlieg hinderlijk en gevaarlijk
De daas of paardenvlieg is een plaaggeest en net zo hinderlijk als de wesp. Vrijwel iedereen heeft er wel eens kennis mee gemaakt tijdens een nietsvermoedende wandeling in het bos of op de hei. De daa…