Over herinneringen en vergeetachtigheid

Het geheugen is iets wonderlijks. Het is in de meeste gevallen onbetrouwbaar, vertroebeld en uitermate selectief. Herinneringen die haarscherp voor de geest komen, blijken achteraf toch niet helemaal te stroken met de feiten. Hoe komt dat? Wat is het geheugen precies? Het thema geheugen is een zeer omvangrijk wetenschappelijk kennisgebied, waarvan slechts een tipje van de sluier is opgelicht. Voortdurend worden er nieuwe ontdekkingen gedaan. Met name over ziekten die rechtstreeks verband houden met het (kwijnende) geheugen.

Inhoud

• Geheugenstoornissen
• Het wonderlijke geheugen
• Geheugentraining

Geheugenstoornissen

Iedereen is wel eens vergeetachtig. In veel gevallen heeft dat niets te betekenen en moet men de oorzaak zoeken in spanningen en stress in een drukke periode. Naarmate de jaren verstrijken, laat het geheugen echter steeds vaker te wensen over. Weefselschade of -degeneratie in de hersenen is meestal onomkeerbaar, hoewel het regeneratievermogen van het brein beslist niet onderschat mag worden. De juiste geheugentraining doet vaak wonderen.

Het wonderlijke geheugen

Een belangrijke kwestie omtrent het geheugen is inmiddels opgelost. Vrijwel unaniem is men het er in de wetenschap over eens dat het geheugen geen informatiepoel van afzonderlijke, statische feitjes is. Integendeel, het geheugen is dynamisch van aard, een ontwikkelingsproces waarin talloze gevoelens, gedachten en handelingen soms heel bizar met elkaar verweven en zeer associatief zijn.

Associaties

Opslag is slechts een zeer kleine component van dat woelige proces. Door allerlei associaties – want zo werkt het geheugen – kan er iets verkeerd gaan in de opslag of vastlegging van ervaringen. Niet relevante informatie omtrent die ervaringen kan de herinneringen later vertroebelen. Het geheugen is inderdaad wonderlijk, en zelden accuraat.

Geheugentraining

Notities (de aloude briefjes) maken, een agenda, een dagboek bijhouden, woordspelletjes doen. Er zijn talloze methoden om het geheugen op peil te houden. Ze zijn altijd populair geweest... en belangrijk. Zeker voor ouderen die merken dat het soms wel erg schort aan hun geheugen. Het vermogen van de hersenen mag men echter niet onderschatten. Met de juiste training, tips en trucjes wordt het geheugen niet zelden in een gewoontespoor gedwongen dat krachtige herinneringen waarborgt.